Leenders bibliotheek

Het is de nachtmerrie van iedere houtkachelbezitter: een schoorsteenbrand. Helaas komt het ook vaker voor dan veel mensen denken. Zo laten de meest recente cijfers zien dat er per dag gemiddeld 5 schoorsteenbranden zijn in Nederland. Dit cijfer moet natuurlijk omlaag. In dit kennisartikel leest u daarom hoe een schoorsteenbrand ontstaat en hoe u deze kunt voorkomen. Ook leest u hoe u een schoorsteenbrand herkent en wat u moet doen als er brand is ontstaan.

Hoe ontstaat een schoorsteenbrand?

In een goed werkende schoorsteen stroomt rook van het vuur netjes naar buiten. Maar als zich te veel creosoot ophoopt aan de binnenkant van het rookkanaal, een plakkerige, brandbare aanslag die ontstaat bij onvolledige verbranding, dan kan het goed misgaan. Creosoot kan vlam vatten. Het resultaat? Een schoorsteenbrand. Soms met felle vlammen, soms ‘stilletjes’ smeulend, maar altijd gevaarlijk.

Hoe herkent u een schoorsteenbrand?

Niet elke schoorsteenbrand is spectaculair. Soms merkt u het nauwelijks. Maar let op deze signalen.

• Een loeiend, zuigend geluid uit de schoorsteen, alsof er een storm doorheen raast.
• Vonken of vlammen die boven uit de schoorsteen slaan.
• Een sterke brandlucht in huis.
• Rook in de woonkamer, terwijl het vuur gewoon lijkt te branden.
• De kachel of haard trekt ineens slecht.

Wat te doen bij schoorsteenbrand?

Blijf kalm, maar handel direct.

• Bel 112. De brandweer is getraind in dit soort situaties en weet precies wat te doen.
• Sluit de luchttoevoer van de haard. Minder zuurstof betekent minder vuur. Bij een houtkachel: sluit de luchtschuif of smoorklep. Bij een open haard: gebruik een vonkenscherm, sluit eventueel de klep (indien mogelijk en veilig).
• Open deuren en ramen in huis om koolmonoxidevergiftiging te voorkomen.
• Gebruik geen water. Water op een heet rookkanaal kan leiden tot explosieve stoomvorming en meer schade veroorzaken.
• Verlaat het huis als het onveilig voelt. Rookontwikkeling of hitte? Ga naar buiten en wacht op de brandweer.

Ook als u twijfelt of u schoorsteen in brand staat, dan adviseren om we om altijd 112 te bellen. Liever een loze melding dan schade aan huis of erger.

Gaat een schoorsteenbrand vanzelf uit?

Nee, een schoorsteenbrand gaat meestal niet vanzelf uit. Zelfs als het vuur vanzelf dooft, kan de temperatuur in het rookkanaal oplopen tot 1000 graden Celsius. Dat is heet genoeg om leidingen, muren of isolatiemateriaal in brand te zetten. Ook kan er blijvende schade ontstaan aan de schoorsteen of kachel. Altijd laten controleren dus, door de brandweer én daarna door een specialist.

Schoorsteenbrand & verzekering

Een schoorsteenbrand valt meestal onder de opstalverzekering, maar let op: veel verzekeraars stellen voorwaarden. Jaarlijks vegen van de schoorsteen is vaak verplicht. Ook het gebruik van goed, droog hout kan meewegen. Geen onderhoudsrapport? Dan kan vergoeding lastig worden. Vraag uw verzekeraar wat ze precies verwachten, en bewaar bewijs van onderhoud.

Schoorsteenbrand voorkomen

Voorkomen is makkelijker dan blussen. Een paar simpele tips.

• Laat uw schoorsteen jaarlijks vegen door een erkende schoorsteenveger.
• Gebruik alleen droog, schoon haardhout. Vochtig hout veroorzaakt extra rook en dus meer creosoot.
• Stook niet te langzaam. Een lui vuurtje lijkt gezellig, maar geeft juist veel roet.
• Zorg voor voldoende luchttoevoer. Onvolledige verbranding = meer aanslag.
• Controleer regelmatig de binnenkant van het rookkanaal. Bij twijfel: een inspectie laten doen.